Σήμερα δεν χρειάζεται να πεθαίνει κανείς από ελονοσία.
Η ελονοσία είναι αναμφισβήτητα η πιο σοβαρή πρόκληση για τη δημόσια υγεία που αντιμετωπίζει η Αφρική και πολλές άλλες περιοχές του κόσμου, η οποία μεταδίδεται από φορείς. Κάθε χρόνο, εκτιμάται πως η ελονοσία είναι υπεύθυνη για 438.000 θανάτους. Τα παιδιά και οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο.
Ελονοσία
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από το 90% όλων των θανάτων από ελονοσία συμβαίνουν στην Αφρική, κυρίως μεταξύ παιδιών κάτω των πέντε ετών. Ωστόσο, η ελονοσία είναι αποτρέψιμη και ιάσιμη. Κάθε ζωή που χάνεται είναι περιττό. Το όραμα του Παγκόσμιου Προγράμματος Ελονοσίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ) είναι ένας κόσμος απαλλαγμένος από την ελονοσία. Ο στόχος είναι το να μειωθούν οι θάνατοι από ελονοσία το 2030 κατά 90% περισσότερο σε σύγκριση με το 2015.
Σήμερα η ελονοσία εξακολουθεί να διεκδικεί μια ζωή κάθε δύο λεπτά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Το 91% όλων των θανάτων είναι στην Αφρική. Το "τελευταίο μίλι" για την ολοκληρωση της πλήρης εκρίζωσης της νόσου θεωρείται τόσο σημαντικό όσο και το πιο δύσκολο.
Ο συνδυασμός αποτελεσματικής κοινοτικής εκπαίδευσης, διάγνωσης και θεραπείας, μαζί με την χρήση αντικουνουπικών διχτυών, εσωτερικών ψεκασμών, μπορεί να μειώσει τη μετάδοση της ελονοσίας και οι κάτοικοι της Ναμίμπια καθώς και οι γείτονες τους στη Νότια Αφρική, να δουν την εξάλειψη της ελονοσίας.
Ελονοσία: Τα Γεγονότα
Το 2015, υπήρχαν περίπου 214 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας και 438.000 θάνατοι. Στην Αφρική, ένα παιδί πεθαίνει από ελονοσία κάθε δύο λεπτά και περίπου το 70% όλων των θανάτων από ελονοσία είναι σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Ωστόσο, πολλά έχουν γίνει έως τώρα για να φτάσουμε σε αυτά τα αποτελέσματα που παλαιότερα ήταν πολύ υψηλότερα.
Μεταξύ του 2000 και του 2015, οι περιπτώσεις ελονοσίας μειώθηκαν κατά 37% και οι θάνατοι κατά 58% - και πάνω από 6,2 εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές έχουν σωθεί, κυρίως μεταξύ παιδιών κάτω των πέντε ετών.
Τα αποτελέσματα της ελονοσίας αποτυπώνονται στις στατιστικές υγείας, όμως η ελονοσία επηρεάζει την ανάπτυξη, την παραγωγικότητα και την οικονομική ευημερία των κοινοτήτων, στις οποίες η νόσος αυτή είναι ανεξέλεγκτη. Πλήττει δυσανάλογα τους φτωχούς ανθρώπους που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τη θεραπεία ή έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, παγιδεύοντας έτσι οικογένειες και κοινότητες σε αυξανόμενα ποσοστά φτώχειας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ελονοσία μπορεί να μειώσει το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν περισσότερο από 1,3% στις χώρες με υψηλά ποσοστά της νόσου.
Σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού κινδυνεύει. Η πλειοψηφία των κρουσμάτων ελονοσίας και κατάληξης αυτών σε θάνατο διαπιστώνονται στην Νοτίως της Σαχάρας Αφρική. Ωστόσο, η Ασία, η Λατινική Αμερική, σε μικρότερο βαθμό η Μέση Ανατολή και περιοχές της Ευρώπης επηρεάζονται επίσης. Το 2015, η ελονοσία ήταν παρούσα σε 97 χώρες/ περιοχές.
Συμπτώματα
Η ελονοσία είναι μια οξεία εμπύρετη νόσος. Τα συμπτώματα εμφανίζονται επτά ή περισσότερες ημέρες (συνήθως 10-15 ημέρες) μετά το τσίμπημα από μολυσμένο κουνούπι.
Τα πρώτα συμπτώματα είναι πυρετός, πονοκέφαλος, ρίγη και έμετος, τα οποία μπορεί να είναι ήπια και καθίσταται δύσκολο να αναγνωριστεί η ελονοσία. Αν δεν αντιμετωπιστεί μέσα σε 24 ώρες, η Plasmodium falciparum (πρωτόζωο παράσιτο) ελονοσία μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή ασθένεια που συχνά οδηγεί στο θάνατο.
Τα παιδιά σε ενδημικές περιοχές με σοβαρή νόσο αναπτύσσουν συχνά ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα: σοβαρή αναιμία, αναπνευστική δυσφορία συνδεόμενη με μεταβολική οξέωση, ή εγκεφαλική ελονοσία. Στους ενήλικες, η εμπλοκή πολλών οργάνων είναι επίσης συχνή.
Πρόληψη
Ο έλεγχος του φορέα (κουνούπια του γένους Anopheles) είναι η κύρια παρέμβαση της δημόσιας υγείας για τη μείωση της μετάδοσης της ελονοσίας σε κοινοτικό επίπεδο. Είναι η μόνη παρέμβαση που μπορεί να μειώσει τη μετάδοση της ελονοσίας από τα πολύ υψηλά επίπεδα σε σχεδόν μηδενικά.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ) συστήνει δύο μορφές αποτελεσματικού ελέγχου του φορέα σε ένα ευρύ φάσμα περιστάσεων. Αυτά είναι:
Μακράς διαρκείας εντομοκτόνα δίχτυα (LLINs), όπως τα δίχτυα Interceptor® της BASF, επεξεργασμένων με εντομοκτόνο, είναι η προτιμώμενη μορφή διχτυών για τα προγράμματα διασφάλισης της δημόσιας υγείας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ) συνιστά την καθολική κάλυψη των περισσότερων ανθρώπινων μελών, ώστε να ελεγχθεί ο φορέας, ως τον αποτελεσματικότερο τρόπο. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται η παροχή εντομοκτόνων διχτυών (LLINs), έτσι ώστε κάθε κάτοικος σε περιοχές με υψηλή μετάδοση να κοιμάται κάτω από ένα LLIN κάθε βράδυ. Από το 2008 έως το 2014, σχεδόν 900 εκατομμύρια επεξεργασμένων με εντομοκτόνο κουνουπιέρων, παραδόθηκαν συνολικά σε περιοχές της Νοτίως της Σαχάρας Αφρικής.
Εσωτερικός υπολειμματικός ψεκασμός (IRS) με εντομοκτόνα όπως Fendona® της BASF, είναι ο πιο ισχυρός τρόπος για να μειωθεί τάχιστα η μετάδοση της ελονοσίας. Η μέγιστη αποτελεσματικότητα της εφαρμογής πραγματοποιείται όταν τουλάχιστον το 80% των σπιτιών σε στοχευμένες περιοχές εφαρμόζει τον ψεκασμό. Ο εσωτερικός ψεκασμός είναι αποτελεσματικός για 3-6 μήνες.
Η αντοχή στα εντομοκτόνα
Η καταπολέμηση των κουνουπιών ενισχύεται σε πολλούς τομείς αλλά υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της αυξανόμενης ανθεκτικότητας των κουνουπιών στα εντομοκτόνα, συμπεριλαμβανομένων των DDT και των πυρεθροειδών, ιδιαίτερα στην Αφρική.
Η ανάπτυξη νέων, εναλλακτικών εντομοκτόνων είναι μια δαπανηρή και μακροχρόνια προσπάθεια. H BASF αυτή τη στιγμή εργάζεται πάνω σε μια νέα γενιά καινοτόμων και ανθεκτικών προϊόντων ώστε να καταπολεμηθεί το αυξανόμενο πρόβλημα.
Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.)